Ochrona własności intelektualnej

Każdy z nas wie, że nie wolno naruszać niczyjej nietykalności cielesnej, zajmować czyjej własności czy naruszać tajemnicy korespondencji. Jeżeli chodzi o dobra natury intelektualnej, sprawa nie wygląda już tak prosto. Kwestie te regulują odpowiednie przepisy o ochronie własności intelektualnej.

Przedmiot

Termin „własność intelektualna” dla wielu osób jest pojęciem niejasnym. Czy chodzi bowiem o nasze myśli? A może poglądy lub opinie wygłaszane na dany temat? Można powiedzieć, że własność intelektualna to materialne przejawy twórczej pracy naszego mózgu. Terminem tym określa się więc, z grubsza biorąc:
– przedmiot prawa autorskiego, a więc nie będące plagiatem wytwory z dziedziny literatury, malarstwa, muzyki, filmu i im pokrewne;
– wynalazki, czyli cechujące się nowością i użytecznością twórcze i zupełne rozwiązania zagadnień technicznych;
– wzory użytkowe, opisywane jako nowe i użytecznie rozwiązania o charakterze technicznym, dotyczące na przykład kształtu lub budowy;
– wzory przemysłowe, definiowane jako nowe i twórcze działania odnoszące się do estetyki i ozdób towaru.

Wszystkie przedmioty, wytwory umysłu, które mieszczą się w tych grupach, po wypełnieniu odpowiednich formalności są chronione prawami autorskimi, których złamanie grozi sankcjami regulowanymi przez Kodeks cywilny.

Znaczenie

Łatwo można zauważyć, że pojęciem wspólnym dla każdej z grup przedmiotów chronionych prawami autorskimi jest nowość. Nasza praca będzie im podlegała bowiem tylko i wyłącznie wtedy, kiedy wprowadzi do swojej dziedziny jakąś nową jakość, rozwiąże nierozwikłany dotąd problem lub dostarczy innowacyjne ułatwienia. Zazwyczaj zainteresowanie takimi właśnie nowościami jest bardzo duże, a to przekłada się na korzyści finansowe. Z tego względu twórcy pragną ochronić swoje dzieło przed osobami, które chciałyby przypisać sobie jego autorstwo i czerpać z niego pożytki. Dodatkowo ustawodawca miał na względzie ochronę delikatnej sfery ludzkiej natury, jaką jest psychika. Wytężona praca umysłowa, jej materialny finał, a następnie walka z uzurpatorami mającymi na celu zgarnięcie za niego laurów- to mogłoby być zbyt wielkim obciążeniem. Z tego powodu składa się wniosek do Urzędu Patentowego o ochronę w przypadku wynalazków i wzorów użytkowych oraz przemysłowych. Prawa autorskie są chronione od momentu, gdy ktoś miał okazję zapoznania się z konkretnym dziełem. Co ważne, rozbudowana ochrona własności intelektualnej pozwala także na utrzymanie odpowiednio wysokiego poziomu ochranianych przedmiotów przez uniemożliwienie ich wadliwego plagiatowania czy złośliwego przekształcenia zawartych w nich treści.

Podsumowanie

Nie powinien dziwić fakt, że prawa autora czy też twórcy są tak dobrze chronione. Trudno tak naprawdę w sposób obiektywny wyznaczyć ich wartość i ocenić związane z ich powstaniem nakłady pracy oraz wysiłek intelektualny, jaki temu towarzyszy. Podmioty im podlegające mają więc prawo oczekiwać, że owoc ich starań będzie odpowiednio chroniony przepisami prawnymi obowiązującymi w naszym kraju.