Zarys istoty prawa handlowego

Prawo handlowe – co to jest? Jakie akty i regulacje prawne obejmuje? Skąd się wzięło? Jeśli planujesz stworzenie spółki handlowej, powinieneś mieć przynajmniej ogólne pojęcie o prawie handlowym. Ten artykuł powinien odpowiedzieć na Twoje zasadnicze pytania i rozwiać fundamentalne wątpliwości.

Czym jest prawo handlowe?

Na początek meritum – czym jest prawo handlowe? To gałąź prawa prywatnego, która powstała na bazie prawa cywilnego. Jego zadaniem jest regulacja obrotu cywilnoprawnego. Specyfika tych regulacji opiera się na trzech fundamentach: kredycie, bezpieczeństwie, szybkości. Są to niezbędne elementy życia gospodarczego.

Podmioty regulacji prawnych

Kogo dotyczą regulacje prawa handlowego? Jego podmioty to:

• narodowe fundusze inwestycyjne,

• spółki prowadzące działalność bankową,

• spółki prowadzące giełdy lub rynki pozagiełdowe,

• spółki prowadzące domy maklerskie,

• spółki prowadzące ubezpieczeniową działalność,

• spółki radiofonii i telewizji publicznej,

• spółki powstałe przez komercjalizację i prywatyzację przedsiębiorstw państwowych,

• towarzystwa emerytalne,

• towarzystwa funduszy inwestycyjnych,

• Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.

Akty prawne natury ogólnej:

• Kodeks spółek handlowych – ustawa z 15 września 2000 r.

• Kodeks cywilny – ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Jego przepisy definiują podstawowe zagadnienia dotyczące podmiotów gospodarczych.

• Przepisy wprowadzające kodeks cywilny – ustawa z 23 kwietnia 1964 r.

• Kodeks postępowania cywilnego – ustawa z 17 listopada 1964 r.

• Ustawa z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.

• Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym – ustawa z 20 sierpnia 1997 r.

Akty prawne natury szczególnej

Są to wszelkie ustawy, rozporządzenia, regulacje dotyczące konkretnych podmiotów funkcjonujących w obrocie gospodarczym.

1. Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej oraz Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (z 2 lipca 2004 r.).

2. Ustawa z 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.

3. Ustawa z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji.

4. Prawo spółdzielcze – ustawa z 16 września 1982 r.

5. Prawo o stowarzyszeniach – ustawa z 7 kwietnia 1989 r.

6. Ustawa z 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach.

7. Ustawa o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej z 4 marca 2005 r.

8. Ustawa z 3 czerwca 2015 r. o szczególnych uprawnieniach skarbu państwa oraz ich wykonywaniu w spółkach kapitałowych o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego i bezpieczeństwa publicznego.

Kilka słów o prawie spółek

Ścisły związek z prawem handlowym ma prawo spółek handlowych. Jego założenia reguluje Kodeks spółek handlowych z 15 września 2000 r. Prawo wyróżnia rodzaje spółek:

• spółkę jawną,

• spółkę partnerską,

• spółkę komandytową,

• spółkę komandytowo-akcyjną,

• spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością,

• spółkę akcyjną.

Ustawa reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, podział, łączenie i przekształcanie tychże podmiotów. Według artykułu drugiego w kwestiach nieuregulowanych przez Kodeks spółek handlowych stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.